10.10. FRÅ ARKIVET: Den yngste spelaren og målscoraren
Her kjem den andre historiske artikkelen frå jubileumsheftet i 2016. Den handlar om Hareid-fotballen på 50-talet - med fokus på Einar Holm. For han har gjort meir enn å ha vore ordførar i 16 år. Einar Holm: Den yngste spelaren og målscoraren
Denne gongen skal vi ikkje vere 100 % bastante, men etter alt å døme er Einar Holm a-lagets yngste spelar og målscorar gjennom tidene.
I 2010 scora 14 år og fem månader gamle Fredrik Aursnes i a-lagsdebuten. Då vart det skrive at Fredrik var tidenes yngste spelar og målscorar for Hareid. Grunnen til den konklusjonen var at det i 2010 for første gong var lovleg å bruke spelarar på a-lagsnivå det året dei fyller 15. Tidlegare hadde Christian Mork spelt a-fotball på dispensasjon, men han hadde fylt 15 år i februar. Og i 1969 spelte Egil Andersson éin kamp ulovleg, også det etter å ha fylt 15 år tidlegare på året. Men i tidlegare tider var dei kanskje ikkje så nøye på regelverket? Eller kanskje ikkje det eksiserte ein slik 16-årsregel dei første åra etter krigen?
Uansett: Vi veit at Einar Holm fekk a-debuten hausten 1947. Og han er fødd i august 1933. Ergo må han ha vore yngre enn Fredrik Aursnes. Og i likskap med Fredrik scora Einar i debuten.
- Det hugsar eg framleis som om det var i går. Det kom eit innlegg som eg nikka vidare i mål. Kampen gjekk på nye Hareid stadion og vi møtte Hovdebygda. Keeper på Hovdebygda var Hans Ryste. Og han møtte eg gjennom ofte seinare då han var varaordførar i Ørsta og medlem i fylkestinget, fortel Einar.
Mangla skikkeleg fotball. Vi møter Einar Holm på klubbhuset ein vårdag i 2016. Einar er då 82 år, men er vital og hugsar svært mykje frå både dei siste krigsåra og då fotballen kom i gang igjen etter krigen.
- Vi dreiv mykje med løkkefotball under krigen. Det var krins mot krins. Det var jo fullstendig mangel på fotballar under krigen. Så det vart som regel brukt papirballar som vi knytte saman. Det var ei jente inn på Indre som hadde ein ball vi tjuvlånte no og då. Og så var jo griseblærene populære. Men dei vart jo øydelagde etter det første knallharde sparket, minnest Einar.
Han hevda seg i fleire idrettsgreiner som ungdom, men var veldig interessert i fotball og hevda seg best der.
Så kom stadion. Ungdommen på den tida spelte fotball på ei bana dei kalla Myrane, og som ligg omtrent der huset til Stig Andor Engen står i dag. Der vart det spelt Indre mot Ytre, Dalen eller Grimstad. Kor mange som spelte på kvart lag kunne variere ut frå talet på tilgjengelege spelarar, men sju mot sju var ikkje uvanleg.
Frå 1945 til 1946 var det gjort ein formidabel jobb for å lage til Hareid stadion, i første omgang med grusdekke. Einar Holm fortel at folk frå heile Hareid, både Indre, Ytre, Sentrum og Grimstad, var engasjerte i arbeidet.
Trena i brakka. 23. desember 1946 vart Hareid turnlag opptekne i fotballkrinsen, og hausten etter var seriespelet i gang. Divisjonsinndelinga var ikkje den same den gongen som vi kjenner ho no, så at Hareid vart krinsmeistrar i 3.-divisjon både i 1948 og 1949 kan vel ikkje heilt samanliknast med om Hareid til dømes skulle gjere det same i 2018 eller 2019. Einar Holm minnest at mange av spelarane, etter kvart også han sjølv, var ofte på sjøen og dermed indisponible i lange periodar. Det var i grunnen få spelarar som hadde fast plass på laget. Trena gjorde karane eit par gonger i veka. Som regel var det først litt jogging, så kanskje ei økt med skot på mål, deretter speling – og til slutt litt jogging igjen. Vinterstid kunne treningane vere på Trudvang, eller det kunne vere ein joggetur. Det nye klubbhuset («Tyskarbrakka») kom på plass i 1950. Heilt til 1972 vart det trena innandørs der. Ifølgje Einar Holm vart det spelt to mot to eller tre mot tre. Men det vart også tid til styrketrening eller gymnastikk, sidan turnapparata stod der.
Det gode 1955-laget. Fleire peikar på 1955-laget som Hareids beste frå dei første par-tre tiåra etter krigen. Då var Einar Holm med. Det same var spelarar som Leidulf Dahle, Ottar Grimstad, Lars Mork, Steinar Grimstad og Kjartan Grimstad. 55-laget vart krinsmeistrar i 2.-divisjon framfor Bergsøy og rykte opp. Men laget gjekk fort i oppløysing. Hausten 1956 tapte Hareid alle kampane sine.
- Laget vårt i 1955 var eit veldig godt lag. Det bestod av unge spelarar med naturtalent. Kvalitetsmessig var nok laget like godt som det som slo Hødd (i 1981), men spelarane i 1955 var jo ikkje skulerte taktisk og teknisk på same måte. Etter 1955 var laget spreidd for alle vindar. Kjartan Grimstad reiste vekk, Ottar Grimstad flytta til Alta (han spelte seinare på det nordnorske landslaget), Lars Mork flytta til Austlandet og Steinar Grimstad begynte på lærarskule, minnest Einar.
Fleire av spelarane hadde vakse opp i lag. Og så hadde dei jo den meir rutinerte Einar Elvanes saman med seg.
Forseinka til KM-finalen. Einar Holm hugsar også godt kampen som sikra KM-tittelen. Den var spelt i høg varme i Velledalen. Hareid hadde vunne den første kampen 4-3, og trengte uavgjort for å ta tittelen. Men båten laget tok, som var Erling Fjellys fiskebåt, fekk motortrøbbel då dei passerte Hundeivika. Dermed gjekk det i sakte fart. I Sykkylven kom spelarane seg opp i fjøra. Og på den næraste garden fekk dei lånt telefon og ringt etter drosje. Då laget kom til stadion i Velledalen skulle kampen ha starta for ein time sidan.
- Då sa Velledalen si lagleiing at dei ikkje ville spele kampen, fordi dei trudde dei tok tittelen på walk-over. Men Einar Elvanes han visste betre. Han hadde jo vore i Herd og fått kjennskap til forskjellig. Og Einar sa at det var greitt at kampen ikkje vart spelt, for då ville Hareid vinne samanlagt sidan vi hadde vunne den første kampen. Dermed ville Velledalen spele likevel. Og vi spelte ein verkeleg stor kamp, seier Einar.
Han spelte sjølv også ein kjempekamp, vil vi tru. I alle fall scora han tre av Hareid-måla i 6-2-sigeren. Einar spelte høgreving denne kampen. Kjartan Grimstad spelte venstreving, medan Einar Elvanes og Asbjørn «Bønna» Gjerde spelte i midten. Elvanes måtte forresten ut med skade litt før slutt etter å ha fått seg ein smell i hovudet (Ein kan sjå på lagfotoet etter kampen at Elvanes har bandasje rundt hovudet). Rolf Moldenes kom inn for Elvanes.
Keeperen kom ikkje. Både Einar Holm og andre som hugsar godt frå dei første tiåra etter oppstarten i 1946 minnest spesielt godt alle båtturane. Fleire av dei enda i båttrøbbel og utsette kampar. Men andre gonger kunne det vere spelarane sjølve som svikta. Slik var det blant anna med ei god historie som Einar hugsar.
- Vi skulle ta motorbåt frå Alvestadkaia ein tidleg søndag morgon. Vi skulle til Stordalen. Men keeperen vår møtte ikkje opp. Vi var rådlause. Men så var det nokon som kom på at Bjarne Korsnes hadde stått litt i mål for Ytre sitt lag. Og han hadde vist nokre fine takter. Bjarne kom i søndagsdressen og måtte spele i finebuksa. Han stod ein kjempekamp i mål, men buksa vart jo dessverre øydelagt. Bjarne stod fleire kampar for oss etter det, mimrar Einar Holm.
Opprykk som trenar. Seinare fekk han store problem med sjukdom. Og fotballkarrieren var i utgangspunktet over. Mot slutten av 60-talet budde Einar i Manger (Hordaland), og var trenar for laget deira i to sesongar. Då hadde han kome seg slik til helsemessig at han også fekk spelt to kampar. Heime på Hareid vart det ikkje fleire. Men sommaren 1968 fekk Einar spørsmål om å ta over som a-lagstrenar. Dette vervet skjøtta han fint. Hareid heldt plassen i 5.-divisjon den hausten, og rykte opp til 4.-divisjon året etter.
- Manger, som eg hadde vore trenar for, heldt omtrent same nivå som Hareid, så trenaroppdraget passa meg fint. Tidene hadde jo endra seg mykje sidan 1946-1947. Det var mykje meir varierte treningar i 1968 og 1969, og mykje større krav til strategi og taktikk. Ja, det var artig å prøve seg som trenar. Og meiner å hugse at vi hadde eit alminneleg godt lag desse åra, fortel Einar.
Leia idrettslaget. Etter 1969-sesongen sa han frå seg trenarvervet. Einar starta ein politisk karriere som vi ikkje skal gå så detaljert inn på her. Men dei fleste vil hugse han som ordførar i Hareid i heile 16 år. Likevel fann Einar tid til å sitje nokre år som leiar i Hareid turnlag (som det heitte til 1974) på 70-talet, og han har seinare også vore hjelpetrenar i yngres avdeling.
Og med dette let vi diskusjonen om tidenes yngste spelar og målscorar for Hareid A ligge. Det er nok Einar Holm. 99 % sikkert.
PS. Når vi er inne på statistikkar og rekordar, var det faktisk på grunn av det Einar Holm fekk sitt aller første verv i turnlaget. Det var som oppmann haustsesongen 1952. På den tida var det slik at oppmannen etter ei viss tid bad spelarane rekapitulere kor mange kampar dei hadde spelt og kor mange mål dei hadde scora sidan sist oppteljing. Og det var ueinigheit rundt dette som gjorde at Einar i ein alder av 19 år tok ein halv sesong som oppmann.
10.10.19
18:32
